برانگیختگی یک فعالیت فیزیکی و روانشناختی است. اضطراب یک حالت هیجانی منفی با احساسات نگرانی، عصبی بودن و هراس است که با انگیختگی بدن مرتبط است. ناهماهنگی بین درخواست ها که شخص احساس می کند و احساس ظرفیت او برای برآورده کردن آنها را، استرس می گویند، آن هم زمانی که شکست در این درخواست ها عواقب مهمی را در پی دارد. برانگیختگی می تواند به طرق زیادی بر عملکرد اثرگذار باشد. نظریات متعددی در باب چگونگی تأثیر استرس بر عملکرد وجود دارد. این نظریات به قرار ذیل خلاصه می شوند:
1). نظریه سائق: این نظریه بیان می کند که بیشتر برانگیختگی و اضطرابی که افراد تجربه می کنند در حد بالاتری از عملکرد آنها خواهد بود.
2). نظریه فرضیات u وارونه: این نظریه بیان می کند که هر فرد میزان متوسطی از برانگیختگی دارد که موجب می شود شخص عملکرد بالاتری داشته باشد. اضطراب یا برانگیختگی خیلی کم و خیلی زیاد باعث عمکرد ضعیف تر می شود.
برای مطالعه بیشتر:راهکارهایی برای مهار یا کنترل استرس
3). منطقه کارکرد بهینه شخص: این تئوری افرادی را توصیف می کند که دارای سطوح مختلفی از اضطراب و برانگیختگی می باشند از این نظر که آنها را در عملکرد بهتر منحصر می سازد. برخی از افراد با وجود اضطراب کم عمل می کنند برخی با میزان متوسطی و دیگران با میزان بالایی. مقدار اضطراب یا برانگیختگی که افراد برای عملکرد بهتر نیاز دارند بر ویژگی های فردی استوار است.
4). نظریه اضطراب چندگانه: این نظریه از اضطراب بیان می کند وقتی که شخص دارای افکار مضطربی است آنها عملکرد ضعیف تری دارند. اضطراب از طریق بدن حس می شود که بر عملکرد بسیار بیشتر از نظریه U وارونه تأثیر گذار است. اما، حمایت کمی از این نظریه می شود.
5). مدل فاجعه: این مدل بیان می کند تا زمانی که تفکرات کمتری از اضطراب وجود دارد عملکرد نیز در سطح متوسطی از برانگیختگی فیزیکی بهتر خواهد بود. اگر سطح بالایی از تفکرات اضطرابی وجود داشته باشد عملکرد در سطح متوسطی از برانگیختگی فیزیکی بوده، اما انحطاط ناگهانی و ضعیف شدن بسیار خواهد بود. یک شکاف هنگام کاهش چشمگیر عملکرد وجود دارد.
6). نظریه معکوس: این نظریه بیان می کند روشی که برانگیختگی بر عملکرد تأثیر می گذارد مبتنی بر تفسیر افراد از برانگیختگی آنها می باشد. برانگیختگی می تواند به عنوان خوشایند و مهیج یا ناخوشایند و اضطربی تفسیر شود. برانگیختگی از نظر خوشایند بودن تفکرات مربوط به عملکرد را بهبود می دهد و این حالت برای برانگیختگی نامطلوب بالعکس است.
7). نظریه جهت و شدت اضطراب: این نظریه بیان می کند چگونه شخص متوجه می شود که اضطراب او برای درک رابطه اضطراب با عملکردش اهمیت دارد. هر دو تفسیر شخص شدت (میزان اضطراب) و جهت (اینکه آیا اضطراب کمک کننده برای عملکرد است یا مانع شونده) باید لحاظ شوند. بنابراین، نگریستن به اضطراب به عنوان حالتی مفید موجب عملکرد بهتر می شود.
مطالب مرتبط:
درمان اضطراب با نوروفیدبک
چرا برانگیختگی بر عملکرد تأثیرگذار است؟
ممکن است برای شما عجیب باشد که چه چیزی دقیقا در برانگیختگی است که بر عملکرد تأثیرگذار است. برانگیختگی تنش عضلانی را افزایش داده و بر هماهنگی بدن تأثیر می گذارد. تنش زیاد می تواند مشکلاتی را به بار آورد. به همان میزان، تنش و اضطراب توجه را نیز تحت تأثیر قرار می دهند. اما، توجه می تواند با برانگیختگی زیاد خیلی محدود باشد و اگر برانگیختگی زیاد باشد شخص می تواند توجه زیادی به محیط پیرامون خود کند.
علائم برانگیختگی و اضطراب:
*دستان سرد و مرطوب
* دستشویی رفتن زیاد
*تعریق زیاد
*خودگویی منفی
*زل زدن یا خیره نگاه کردن به چشمان کسی
*احساس رنجش یا تفرت
*سردرد
*خشکی دهان
*مشکلات خواب
*تنش عضلانی فزاینده
* دل پیچه
*عدم تمرکز
*عملکرد بهتر در جاهایی که مورد ارزیابی قرار گرفتن در کار نیست.
کاربرد این اطلاعات:
همه این اطلاعات می توانند مفید باشند از این نظر که آنها میتوانند برای افزایش عملکرد ورزشکاران به کار رود. روانشناسان می توانند آنچه بهتر است را بازشناسی کنند با تلفیقی از هیجان های مورد نیاز برای عملکرد خوب. همچنین شخصی می تواند اینکه چگونه امور و کارهای فردی مربوط به یک موقعیت با اثرات اضطراب و بنابراین عملکرد تعامل کند را تشخیص دهد. ورزشکاران می توانند علائم برانگیختگی و اضطراب را بشناسند. مربی ها می توانند راهبردهای مناسب را برای افراد مختلف و برای درک اینکه حالت اضطراب باید در مواقع خاصی کاهش، افزایش و یا استمرار یابد سازمان دهی کنند. انواع شخصیت خاصی وجود دارند که با دغدغه های سلامت مانند بیماری های قلبی ـ عروقی ارتباط دارند. یک نوع شخصیت نوع A نام دارد که با خشم و خصومت رابطه دارد. مشاهده شده است که ورزش و رقابت بالا می تواند بهبود سلامت این افراد را تضمین کند. به همان میزان ورزش و رقابت بالا با افزایش اعتماد به تفس به ویژه در افراد با اعتماد به نفس پایین ارتباط دارد.
منبع: مرکز مشاوره ستاره ایرانیان : مرکز مشاوره خانواده - انگیختگی، استرس و اضطراب
